Perakende şirketleri başta olmak üzere son dönemde reel sektördeki iflas erteleme başvuruları dikkat çekerken; alacak sigortası şirketi Euler Hermes Genel Müdürü Özlem Özüner, bu yıl iflas eden şirket sayısında yüzde 6 olan artış beklentilerini yüzde 8′e çıkardıklarını söyledi.

Ekonomik büyümede yavaşlama, emtia fiyatlarında gerileme,  sıcak para girişinde düşüş ve bankaların likidite sağlama konusundaki ihtiyatlı tavrı nedeniyle şirket iflaslarında artış gözlendiğini belirten Özüner, iflas riskinin en yoğun gözlendiği sektörler olarak ise demir-çelik, gıda ve teknoloji perakendesi ile petro-kimyaya dikkat çekti.

Medyaya yansıyan haberlere göre; son olarak geçtiğimiz günlerde Beğendik ve Real hipermarket için iflas erteleme başvurusu yapılırken; hazır giyim markası Atalar için ise iflas kararı verilmişti. Aynes Gıda ise, Ocak ayında iflas erteleme talebinde bulunmuştu.

İFLAS VE KAPANMA...

İflas eden şirket sayısındaki artış beklentilerini yukarı revize ettiklerini belirten Özüner, “Sene başında 2016′da iflas edecek şirketlerde yüzde 6 artış beklentimiz vardı. Artış beklentimizi yüzde 8′e çıkardık. Bu yıl 14,800 şirkette iflas ve kapanma bekliyoruz” dedi.

Çok sayıda firmanın iflas erteleme talebiyle mahkemeye başvurduğunu belirten Özüner, “Bunun ana sebebi bu şirketlerin aşırı borçlanmış olmaları, aşırı yatırım iştahıyla kendi boylarından büyük yatırımlar yapmış olmaları. Her birine bakınca ya bir firma satın almış, ya aşırı büyük bir yatırım yapmış, sonrasında da durgunluğa yatırımın tam onun ortasında yakalanmış” dedi ve ekledi:

“Sindire sindire büyümesi gereken şirketler, yüksek büyüme rakamları olduğu dönemde bir anda aşırı likidite ile karşılaşınca hesapsız büyüdü. Şimdi bu sermaye akımları birden kesilip, bankalar da kredi vermede eskisi kadar iştahlı olmayınca zora düştüler.”

Türkiye Bankalar Birliği’nin açıkladığı ilk çeyrek verilerine göre; Ocak-Mart döneminde tahsili gecikmiş alacak oranı geçen yıl aynı dönemdeki yüzde 2.8 seviyesinden yüzde 3.3′e yükseldi.

TBB açıklamasına göre, ilk çeyrekte yüzde 14 artışla 2.5 milyar lira tutarında 231,000 adet senet de protesto edildi.

Dünyadaki büyüme oranlarının düşmesiyle birlikte gelişmekte olan ülkelere para akışının yavaşladığını belirten Özüner, “Çin, Brezilya, Güney Afrika, Türkiye’de çok büyük yatırım iştahı, yurtdışı bankalardan alınan büyük sendikasyonlar vardı. Küresel olarak durgunluğa girilip likidite kesilince şirketler yapılan bütün bu yatırımları fonlamakta zorlanıyorlar” dedi.

Özüner, bankaların ellerinde fon olsa dahi, kârlılığı düşen ve borçluluğu yükselen firmalardaki risklerini azalttıklarına dikkat çekti.

Özüner’in verdiği bilgiye göre; küresel durgunluk ve emtia fiyatlarındaki gerilemeyle tüm dünyadaki iflaslarda da bu yıl yüzde 2 artış bekleniyor.

DEMİR ÇELİK, PERAKENDE VE PETRO-KİMYA’DA SIKINTI DAHA YOĞUN

Bazı sektörlerdeki şirketlerin ekonomik sıkıntıyı daha yoğun hissettiğini belirten Özüner, bunları demir-çelik, gıda ve teknoloji perakendesi ile petro-kimya olarak sıraladı.

Özüner, “Demir çelik fiyatları hızlı bir şekilde geriledi ve içeriye ithalat kanalıyla çok fazla Çin malı girdi. Bu nedenle de üretici firmalarımızın hem pazarları kayboldu, hem de marjları daraldı. Eğer bu firmalar yüksek oranda borçluysa bankalarla sıkıntı yaşamaya başladılar” dedi ve ekledi:

“Teknoloji perakendecilerini de kurlardaki oynama ve satın alma iştahının düşmesi olumsuz etkiledi. Bunların sabit maliyetlerinin döviz cinsinden, satışlarının ise TL olması mali yapılarını etkiledi. Aynı şekilde petrokimya şirketlerinin de döviz-TL makasından çok zarar ettiklerini görüyoruz.”

Gıda perakendecilerinin ise likidite daralmasına çok büyük yatırımlarla yakalanmaları ve yatırımın dönüşünü almadan büyümenin yavaşlamasından olumsuz etkilendiklerini belirten Özüner, “Beğendik ve Real’in iflas erteleme talebi tam da böyle bir hikaye. Beğendik Real’i satın aldıktan sonra, daha bunu sindiremeden böyle bir ortamla karşılaştı. Ayrıca hipermarketlerin çok büyük kira ödemeleri ve yoğun sektörel rekabet var. Buna dayanamamış olabilir.”

İç Anadolu merkezli market zinciri Beğendik, 2014 yılında Alman perakendeci Metro Group bünyesindeki hipermarket zinciri Real’in 12 mağazasını satın almıştı. Beğendik, geçen yıl da Tesco Kipa’nın  10 mağazasını satın almak için görüşmeler yürütmüş, ancak görüşmeler sonuçsuz kalmıştı.

Türkiye’de şirketlerin “iflas erteleme”den çıkma oranının yüzde 2 gibi çok düşük seviyede olduğunu; bunun da iflas erteleme mekanizmasının doğru çalışmadığını gösterdiğini söyleyen Özüner, ABD’deki modelde olduğu gibi ihtisas mahkemelerinin kurulması, şirketlerin kurtarma planının bağımsız bir denetim firması tarafından onaylanması ve şirketlere taze para akışı sağlayacak yeni bir kreditör banka grubu bulunması gibi unsurların sürece dahil edilmesi gerektiğini söyledi.

Özüner, bu amaçla iflas erteleme sürecinin nasıl daha verimli hale getirilebileceğine yönelik TÜSİAD bünyesinde bir çalışma başlatılacağını kaydetti.

İFLAS ERTELEME NEDİR?

Ekonomik sıkıntılar nedeniyle iflas ilan edilmeden önce, şirketlerin başvurabildikleri hukuksal bir yol olan iflas erteleme, sermayenin korunmasını amaçlıyor. Yani şirket, iflas etmek yerine, tedbir almayı tercih ediyor. İflas erteleme durumunda şirkete yapılan tüm takipler ve hacizler duruyor. Kamu alacağı ve SSK primleri dahil yasal takibe uğramayan şirket, normal faaliyetlerine devam edebiliyor. Çünkü iflas ertelemenin mantığı, borçlu şirketi alacak takiplerinden kendisini düzeltene kadar korumak. Bu arada şirkete kayyum atanıyor ve kayyumun verdiği raporlara göre iflas erteleme süresi 4 yıla kadar uzayabiliyor.

Kaynak: Sözcü