Asgari ücretteki yükseliş, esnaf, doktor, avukat, mali müşavirlerin primlerinin artmasına yol açacak. Doğum ve askerlik borçlanması maliyetleri de etkilenecek.

30 Haziran seçimleri öncesinde muhalefet partileri tarafından adeta açık artırmaya çıkarılan, iktidar partisi tarafından ise eleştirilen asgari ücret vaadlerine, 1 Kasım seçimlerinde iktidar partisi de katıldı ve ihale 1.300 TL ile iktidar partisi üzerinde kaldı. Seçim öncesinde olduğu gibi, seçim sonrasında da seçim vaadlerine ilişkin olarak ekonomi gündemini en çok meşgul eden konu, asgari ücret artışı konusu oldu ve olmaya da devam ediyor.

SADECE İŞVEREN ETKİLENMEYECEK

Asgari ücretin 1.300 TL olacak olması, çalışanlar tarafında memnuniyet yaratırken, işveren tarafında maliyet artışına neden olacağı için endişe yaratıyor. İşveren kesimi asgari ücret atışından kaynaklanacak yükün tamamının, olmadı bir kısmının devlet tarafından karşılanmasını talep ediyor. Ancak asgari ücret artışından sadece işverenler değil, primlerini kendisi ödeyen esnaf, tüccar, doktor, avukat, mühendis, mali müşavir, şirket ortağı, isteğe bağlı sigortalılar, genel sağlık sigortası primi ödeyenler ile askerlik, doğum, yurtdışı hizmet borçlanması yapacaklar da etkilenecek. Zira söz konusu primlerin hesabı asgari ücrete endeksli. Asgari ücrette meydana gelecek yüzde 30’luk artış, ödenecek primleri de yüzde 30 oranında artıracak.

ASGARİ ÜCRETİN İŞVERENE MALİYETİ

İşveren, asgari ücret üzerinden, yüzde 20,5 sigorta primi, yüzde 2 oranında da işsizlik sigortası primi ödüyor. Primlerini düzenli ödeyen işveren 5 puanlık prim indiriminden yararlanıyor ve sigorta primi işveren payı yüzde 15.5’e iniyor.
Olası yeni asgari ücretin işveren maliyeti 1.560 TL’den 2.016 TL’ye; 5 puanlık prim indiriminden yararlanan işverene maliyeti ise 1.496 TL’den 1.934 TL’ye yükselecek. Maliyet artışı ise genel olarak 456 TL, 5 puanlık prim indiriminden yararlanan işveren için 437 TL olacak.

SGK’NIN İDARİ PARA CEZALARI DA ARTACAK

Sigorta primine esas kazancın alt ve üst sınırının tespitinde 16 yaşından büyük işçiler için belirlenen asgari ücret esas alınıyor. Alt sınır, asgari ücret; üst sınır ise asgari ücretin 6.5 katı. Net asgari ücretin 1.300 TL olması halinde, 1.273,50 TL olan brüt asgari ücret 1.645,80 TL; prime esas kazancın aylık alt sınırı 1.645,80 TL, üst sınırı 10.697,70 TL olacak.

Asgari ücretteki artışa bağlı olarak, ödenecek sigorta primleri, borçlanma tutarları, isteğe bağlı sigorta primleri ve genel sağlık sigortası primleri ile Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından uygulanacak idari para cezaları da artacak.

Borçlanmayı geciktirmeyin hemen ödeyin

Başta doğum, askerlik ve yurtdışı hizmet borçlanması olmak üzere borçlanma primleri, prime esas kazanç alt sınırı ile üst sınırı arasında kalmak üzere, sigortalının kendisi tarafından belirlenen prime esas kazanç üzerinden yüzde 32 oranında hesaplanıyor. Asgari ücret 1.300 TL olursa, ocak ayından itibaren borçlanma maliyetleri de artacak.

Borçlanılacak her bir gün için ödenecek en az prim tutarı 13,58 TL’den 17,56 TL’ye çıkacak. Buna göre, bir çocuk için yapılacak iki yıllık (720 günlük) borçlanma karşılığı ödenecek tutar, 9.780 TL’den 12.640 TL’ye yükselecek. Doğum borçlanmasını yeni yıla girmeden yapanlar, bir çocuk için 2.860 TL, iki çocuk için 5.720 TL, üç çocuk için 8.580 TL daha az para ödeyecek. Benzer durum askerlik ve yurtdışı hizmet borçlanması yapacaklar için de söz konusu olacak.

Geliri 548 TL’nin altında olanların primi devletten

Genel sağlık sigortasında hem lehte hem aleyhte sonuç ortaya çıkacak. Herhangi bir sosyal güvencesi olmayıp, bakmakla yükümlü olunan kişi kapsamında da olmayan kişiler zorunlu genel sağlık sigortalısı sayılıyorlar. Bunlardan GSS primleri devlet tarafından karşılanacaklar ile kendileri tarafından ödeneceklerin belirlenmesinde asgari ücret esas alınıyor. Gelir testi yaptıranlar, asgari ücret artışından olumlu etkilenecek.

Gelir testine göre aile içindeki gelirin kişi başına düşen aylık tutarı asgari ücretin üçte birinden az olanların primleri devlet tarafından karşılanıyor. Şu anda geliri 424 TL’nin altında olanların primlerini devlet ödüyor. Asgari ücret 1.300 TL olursa, geliri 548’TL’nin altında olanların primlerini devlet ödeyecek. Bu durumda, primleri devlet tarafından karşılanacakların sayısında artış söz konusu olabilecek.

PRİMLER YÜZDE 30 ARTACAK

Aile içindeki gelirin kişi başına düşen aylık tutarının asgari ücretin üçte birinden fazla olması halinde ise gelir durumuna göre kademeli olarak belirlenen prime esas kazanç tutarı üzerinden yüzde 12 oranında prim ödenerek sağlık hizmeti alınabiliyor. Bu durumda olanların ödeyecekleri primler de yüzde 30 oranında artacak olmakla birlikte, bir alt kademeden prim ödemeleri söz konusu olabilecek. Olası yeni asgari ücrete göre, aile içindeki gelirin kişi başına düşen tutarı;

- Asgari ücretin üçte birinden asgari ücrete kadar olanlar, 65.83 TL,
- Asgari ücretten asgari ücretin iki katına kadar olanlar 197.50 TL,
- Asgari ücretin iki katından fazla olanlar 395.00 TL, genel sağlık sigortası primi ödeyerek, sağlık hizmeti alabilecekler.

İsteğe bağlı sigorta primi 526 TL olacak

İsteğe bağlı sigortalılar, prime esas kazanç alt sınırı ile üst sınırı arasında kalmak üzere, kendileri tarafından belirlenen prime esas kazanç üzerinden yüzde 20 malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları, yüzde 12 genel sağlık sigortası primi olmak üzere toplam yüzde 32 oranında prim ödüyorlar.
Asgari ücretteki artışa göre ödenecek aylık isteğe bağlı sigorta primi en az 526,66 TL olacak. Bu tutar bugün için 407,52 TL.

Bağ-Kur’lunun primi 567 liraya çıkacak

4/b (Bağ-Kur) sigortalılarının primleri de prime esas kazanç sınırları arasında olmak üzere beyan ettikleri gelir tutarı üzerinden yüzde 34,5 oranında ödeniyor.
Yeni asgari ücrete göre Bağ-Kur sigortalılarının ödeyeceği aylık prim tutarı, beyan edilecek gelir tutarına göre 567,80 TL ile 3.690,71 TL arasında olacak.

Kaynak: Sezgin ÖZCAN /  sozcu.com.tr