Seçim sonuçlarına dair uluslararası basında yapılan analizlerde; Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın yürüttüğü başkanlık sistemi kampanyasının yenilgiye uğradığı ve HDP’nin seçim başarısıyla Kürtlerin zafer kazandığı teması öne çıktı.

Seçim sonuçları İngiliz basınında
Türkiye’deki genel seçimleri yakından takip eden İngiliz basın yayın kuruluşları, seçim sonuçlarını şu başlıklarla okurlarına aktardı:

BBC: AKP’nin Merkez Binası’nda Asık Suratlar

“İktidardaki AKP erken seçim sonuçlarına göre oy kaybediyor. HDP ise yüzde 10 barajını aşarak meclise ilk defa milletvekili getirmeyi garantiledi. BBC’nin İstanbul muhabiri Mark Lowen, ziyaret ettiği AKP’nin merkez binasında seçim sonuçlarını izleyenlerin sonuçlar açıklandıkça yüzlerinin asıldığını gözlemledi.”

Telegraph: Recep Tayyip Erdoğan’ın daha fazla güç hayalleri yıkıldı

“Erdoğan’ın daha fazla güç hayali iktidardaki partinin 10 yıldan fazla bir süredir ilk defa en kötü sonucu almasıyla yıkıldı. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk kez Kürtleri destekleyen bir parti, meclise girmeyi başardı.”

Guardian: AKP çoğunluğu kaybediyor

“Recep Tayyip Erdoğan’ın iktidardaki partisi oyların yüzde 41’ini alacağı tahmin ediliyor. Bu da hükümeti kurmak için bir partiyle koalisyon yapması gerektiği anlamına geliyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Pazar günkü seçimlerde son 10 yıldan daha fazla bir zamandır ilk defa en büyük yenilgisini yaşadı. Parti tek başına iktidar olmak için alması gereken gerekli çoğunluğu kaybediyor. Hükümet kurmak için başka bir parti ile koalisyon kurması gerekebilir.”

Financial Times: Kürtleri destekleyen parti kazanırken Erdoğan kötüye gidiyor

“AK Parti 13 yıllık iktidarından sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan’a hayret verici bir darbeyle parlamentoda çoğunluğu kaybediyor. Tek parti iktidarının sonuyla Erdoğan’ın gücünü artırmak için anayasa değişikliği için yaptığı mücadelenin sonu gelmiş oldu.”

Le Monde: Erdoğan’ın ‘Sultan’ olma rüyası bitti

Fransız medyası da Türkiye’de dün gerçekleşen 25. Dönem Milletvekili seçimlerinin sonuçlarına geniş yer verdi. Türkiye’deki milletvekili seçimleri bugünkü Fransız gazetelerine şöyle yansıdı:

Le Monde: Erdoğan’ın ‘Sultan’ olma rüyası bitti

Erdoğan’ın Sultan olma rüyası bitti manşetini atan Le Monde gazetesi seçimlerin AKP için büyük bir hezimet olduğunu yazdı. Seçimlerin galibi ise Kürtler olarak verildi.

Le Figaro: Cumhurbaşkanı Erdoğan için yıkım gecesi

Haberi manşetten HDP seçmeninin bir fotoğrafı ile veren gazete AKP’nin “diz çöktüğünü” yazdı.

Le Parisien: Erdoğan’ın partisi parlamentoda çoğunluğu kaybetti

Fransız Le Parisien gazetesi Türkiye’deki seçim sonuçlarıyla ilgili olarak verdiği haberinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın partisinin parlamentoda çoğunluğu kaybettiğine vurgu yaptı.

BFM TV: Erdoğan parlamentoda çoğunluğu kaybetti, Kürtler parlamentoya giriyor

Kürtlerin parlamentoya girmeyi başardığı belirtilen haberde Erdoğan’ın çoğunluğu kaybettiği belirtildi.

Rus basını: Erdoğan Cumhurbaşkanı kalacak, fakat muhalefeti dinlemek zorunda
Türkiye’de düzenlenen 7 Haziran 2015 Genel Seçimleri sonuçlarının Rus basınına yansıması ise şöyle:

Ria Novosti: Yeni bir çağ açacak

“Türkiye’de genel seçimler AKP’nin zaferiyle tamamlandı, fakat AKP mecliste kesin çoğunluğunu elde edemedi. Bu durum AKP’nin 13 sene boyunca alıştığı bölünmez yetkinin geçerli olduğu Türkiye tarihinde yeni bir çağ açacak.”

Vesti.Ru: Erdoğan’ın yarım zaferi

“Türkiye’de AKP mecliste istediği sayıya ulaşamadı. Ayrıca, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Anayasayı ve başkanlık sistemini değiştirme planlarını rafa kaldırması gerekti. Türkiye için beklenmedik bir sonuç da HDP’nin yükselmesi.”

Vesti.ru, bu zaferin mağlubiyet tadında olduğunu belirtti ve “Türkiye’de Recep Tayyip Erdoğan Cumhurbaşkanı kalacak, fakat muhalefeti dinlemek zorunda kalacak” ifadesini kullandı.

NTV.Ru: AKP’nin yeterli oyu alamadığını vurguladı.

BBC Russia: Erdoğan için büyük darbe

“AKP oylama sonuçlarına göre uzun süre devam ettirdiği meclisteki oy çokluğunu kaybetti. Sonuçlar yetkilerini genişletmeyi, Anayasada değişiklikler yapmayı planlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan için büyük darbe oldu.”

Rossiysakaya Gazeta:  AKP kendi pozisyonunu korumaya devam edebilecek mi?

“Türk vatandaşları 20 partiden 550 meclis üyesi seçtiler. Herkesin merak ettiği soru ise şu, 2002 yılından itibaren yönetimde olan AKP kendi pozisyonunu korumaya devam edebilecek mi?”

Eho Moskvi: Erdoğan anayasayı değitiremez

“AKP bu kaybı 13 sene boyunca ilk defa yaşadı. İlk verilere göre, AKP oyların %41’sini aldı. Aynı zamanda HDP oyların %11’den fazlasını alarak meclise girmeyi başardı. Artık Cumhurbaşkanı Erdoğan tek başına anayasayı değiştiremez ve Cumhurbaşkanlığı yetkilerini genişletemez.”

Regnum: AKP statüsünü kaybetti

“Uzun yıllar boyunca lider konumda olan AKP, 550 kişiden sadece 256 milletvekili çıkarabildi. %10’luk bariyeri CHP, MHP ve  HDP geçmeyi başardı.”

Danimarka medyası: Erdoğan’a tokat, Kürtlere sıcak karşılama
Danimarka medyası da, Türkiye’deki seçim sonuçlarını, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yenilgisi olarak aktardı. Gazeteler, “Seçim sonucu Erdoğan’ı rüzgara karşı bıraktı”, “Erdoğan’ın hayalleri suya düştü”, “Erdoğan’a Tokat, Kürtlere sıcak karşılama” şeklinde başlıklarla verdi. Tüm Danimarka medyasının ortak yanı ise, seçim sonuçlarını demokrasi yolunda atılmış yeni bir adım olarak yorumlamak oldu.

İşte Danimarka medyasından bazı yorumlar:

B.T. Gazetesi: Türkiye’de seçim Erdoğan’ı rüzgara karşı bıraktı.

“Türkiye’de Pazar günü yapılan seçimlerden sonra hem sevinç hem de karışıklık yaşanıyor. Erdoğan’ın partisi AKP 13 yılda ilk kez geriledi ve az da olsa yenilgi aldı. Bu durum Türkiye’nin Cumhurbaşkanının yalnız başına ülkeyi yönetme şansını ortadan kaldırdı. Kürt Partisi HDP ilk kez çok yüksek olan seçim barajını aşarak parlamentoya girmeyi başardı.”

Politiken Gazetesi: Türkiye’de seçim; Erdoğan’a tokat, Kürtlere sıcak karşılama

“Türkiye’deki seçimlerin sonucu, Erdoğan’a tokat, Kürtlere sıcak karşılama şeklinde sonuçlandı. Kürtler yüksek seçim barajını geçerek parlamentoya girme başarısını gösterdiler. Kürtler hiç bu kadar güçlü temsil edilmemişlerdi. Çünkü parti, Kürt bölgeleri dışında halkı faal hale getirebildi.

Cumhurbaşkanı ve AKP lideri Erdoğan, bu seçim sonucu ile, anayasada değişiklik yaparak başkanlık sistemi ile tek adam olma planlarına el sallayarak vedalaşmak zorunda kaldı.

Seçim sonucu, Erdoğan’ın ülkeyi götürdüğü yola tepkidir. Tepki, gösterilere karşı kullanılan kaba kuvvet ve şiddet, basına yönelik baskılar ve Kürt sorununa yönelik yanlış politikalar, Kürtlerin kardeşlerini öldüren IŞİD’e karşı Kobani’de Kürtlere yardım etmeye gitmesinin önlenmesinedir.  Türkiye’deki seçim sonucu Demokrasi açısından büyük bir adımdır.”

Berlinske Tidende Gazetesi: Erdoğan çoğunluğu kaybetti

“Türkiye’de seçimden sonra sevinç ve karışıklık bir arada. Erdoğan’ın AK partisi son 13 yılda ilk kez geriledi. Gerilemeye rağmen parti en büyük parti olmaya devam ediyor ama, Erdoğan ülkeyi tek başına yönetme şansını yitirdi. Kürt partisi HDP barajı geçti. Parti başkanı Demirtaş AKP ile koalisyon yapmayacaklarını söyledi. Erdoğan’ın çoğunluğu yok oldu.”

İnformation gazetesi: Türkiye’de seçimler Erdoğan’ın rüyası gibi sonuçlanmadı

“Türkiye’de yapılan seçimler Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın rüyası gibi sonuçlanmadı. Bu durumda Erdoğan’ın anayasada değişiklik yapma arzusu suya düştü. Erdoğan şimdiki parlamenter rejimin yerine başkanlık rejimini istiyor, ABD ve Rusya’daki gibi bir yönetim hayal ediyordu. Bu nedenle muhalefet ‘AKP’ye gidecek her oy demokrasiye karşı verilmiş oydur’ dedi. Erdoğan’ın 550 sandalyenin en az 330’unu alması gerekiyordu ama alamadı.”

Avusturya Devlet Televizyonu: Türk Halkı başkanlık sistemine ‘Hayır’ dedi
Pazar günü Türkiye’de gerçekleşen 25. Dönem Milletvekili seçimlerinin sonuçları Avusturya basınında da geniş yer buldu.

Devlet Televizyonu ORF seçim sonuçlarını; “Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın başkanlık hayallerine Türk halkı ‘Hayır’ dedi” şeklinde duyurdu.

Anayasa değişikliği için 400 milletvekili istediğini her platformda haykıran Erdoğan’ın bu hedefine ulaşamayacağının altını çizen ORF: “Erdoğan seçim öncesi açık yasaklara rağmen bu yasağı deldi ve bir parti lideri gibi mitingler düzenledi. Devletin tüm imkanları kampanya boyunca kullanıldı. Ama istediği sonucu alamadı. Türk halkı bu sonuçla başkanlık sistemini istemediğini de ortaya koymuş oldu” diyerek duyurdu.

Türkiye’deki seçimlerle ilgili bugünkü Avusturya basınında yer alan başlıklar şöyle:

Der Standard gazetesi: Erdoğan kaybetti. Kazanan kesinlikle HDP oldu

Die Presse: Erdoğan hedefine ulaşamadı. Kürtler parlamentoda

Wiener Zeitung: AKP kaybetti

İran basını: Erdoğanizm bitti

İran’ın resmi haber ajansı İRNA, Türkiye’deki seçim sonuçlarıyla ilgili yaptığı değerlendirmede, “13 yıllık Ak Parti iktidarı sona erdi” dedi.

Türk halkının herhangi bir partiye tek başına hükümet kurma yetkisi vermediğini yazan İranlı ajans, “Türkiye siyasetinde belirsiz bir dönem başladı” diye yazdı.

İRNA, Ak Parti’deki mevcut durumu Turgut Özal liderliğindeki ANAP’ın son dönemine benzeterek, ANAP’ın 3’üncü dönemden sonra düşüş aşamasına geçtiğini hatırlattı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın seçim sürecinde mitingler yaptığını aktaran Ajans, bunun tarafsız olması gereken Erdoğan’a tepkilere neden olduğu değerlendirmesinde bulundu.

Ajans, 2002’den beri Türkiye’nin tartışmasız lideri olan Erdoğan’ın yıldızının sönmeye başladığını öne sürdü.

İran devlet televizyonu ise, “Bu sonuçların ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan, başkanlık sistemini rafa kaldırmaya mecbur olacak” ifadesine yer verdi.

İran’ın Fars Haber Ajansı, “Erdoğanizm bitti” başlığıyla yayınladığı haberde, “Türk halkı Erdoğan’ın politikalarına hayır dedi” ifadesini kulandı.

İran’ın önde gelen gazetelerinden Şark, “Türkiye’de demokrasinin kazındığını, Erdoğan’ın yenildiğini” yazarak Türkiye’deki seçimleri manşetten verdi.

Kaynak:DHA